Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Εφαρμογή της Σύμβασης
Η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την εφαρμογή της Σύμβασης για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO 2003) στην Ελλάδα συγκροτήθηκε με (Υπουργική Απόφαση;
Ο ρόλος της Επιτροπής συνίσταται στο να επικουρεί τη διοίκηση στην εφαρμογή της Σύμβασης για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO 2003) και συγκεκριμένα σε θέματα σχεδιασμού και αποτίμησης της σχετικής πολιτικής: συμβάλλοντας στην αξιολόγηση των φακέλων που υποβάλλονται για εγγραφή στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής, εισηγούμενη την επιλογή φακέλων υποψηφιοτήτων για εγγραφή στους Διεθνείς Καταλόγους της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και συμμετέχοντας στον σχεδιασμό μέτρων ευαισθητοποίησης για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά (σεμινάρια και ημερίδες ευαισθητοποίησης, επιστημονικά συνέδρια και γενικότερα μέτρα ανάδειξης και προβολής της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς).
Συνεδριάζει αμισθί δύο φορές τον χρόνο με πρόσκληση που απευθύνει ο Πρόεδρος προς τα μέλη. Μπορεί να συνεδριάσει εκτάκτως, εφόσον υποβληθεί σχετικό αίτημα από τουλάχιστον τέσσερα μέλη της. Σύνφωνα με απόφαση της Υπουργού πολιτισμού το 2020 η εποτροπή απαρτίζεται από 18 μέλη με πρόεδρο την Ευθυμία Γκαράνη –Πάρεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, αναπληρούμενη από την Κωνσταντίνα Κυριάκου- Δικηγόρος με σχέση έμμισθης εντολής και πάγιας αντιμισθίας στο ΥΠ.ΠΟ.Α.
Εθνικό Ευρετήριο
Το Εθνικό Ευρετήριο είναι η αποτύπωση στοιχείων της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας με τη μορφή ευρετηρίου. Φιλοδοξεί να αποτελέσει μια έγκυρη και επικαιροποιημένη εικόνα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας (Συχνές ερωτήσεις). Μέσω του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας επιδιώκεται να δοθεί ο λόγος στους ίδιους τους φορείς της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (κοινότητες, ομάδες, ακόμα και μεμονωμένα άτομα) προκειμένου να μοιραστούν τη δική τους πολιτισμική εμπειρία με το εγχώριο και διεθνές κοινό, να μιλήσουν για τη συλλογική τους ταυτότητα, να διατυπώσουν προτάσεις για τη μελέτη και κυρίως για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Η πληροφορία που σχετίζεται με κάθε στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που εγγράφεται στο Εθνικό Ευρετήριο παρουσιάζεται σε ένα Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, το οποίο συμπληρώνεται και ανανεώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα από την ίδια την κοινότητα φορέων σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ και με τη συνδρομή της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής (Αναλυτικές οδηγίες για τη συμπλήρωση του Δελτίου).
Σύμφωνα με το άρθρο 12 της Σύμβασης για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά κάθε κράτος-μέλος της Σύμβασης οφείλει να δημιουργήσει ένα ή περισσότερα ευρετήρια άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Τα ευρετήρια αυτά πρέπει να ενημερώνονται τακτικά, ενώ κάθε κράτος-μέλος, όταν υποβάλλει την περιοδική έκθεσή του (periodic report) στην Επιτροπή (δείτε εδώ: για την περιοδική έκθεση που υπέβαλε η Ελλάδα το 2015), πρέπει να παρέχει, μεταξύ άλλων, στοιχεία που να αφορούν το/τα εθνικά ευρετήρια άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Μέχρι σήμερα στο Εθνικό Ευρετήριο έχουν εγγραφεί τα εξής στοιχεία:
-
- Μεσογειακή Διατροφή | 2013
- Καλλιέργεια της Μαστίχας |2013
- Ξυλοναυπηγική | 2013
- Τηνιακή Μαρμαροτεχνία |2013
- Μωμοέρια. Ένα έθιμο του δωδεκαημέρου |2013
- Ιερά Δάση των χωριών του Ζαγορίου και της Κόνιτσας |2015
- Η τέχνη της Ξερολιθιάς |2015
- Ψαλτική Τέχνη |2015
- Τσακώνικος Χορός |2015
- Ρεμπέτικο |2016
- Θέατρο Σκιών -Καραγκιόζης |2016
- Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι|2016
- Το Παραδοσιακό Πανηγύρι του Συρράκου |2016
- Η Μετακινούμενη Κτηνοτροφία |2017
- Η Σαπωνοποιία Πατούνη |2017
- Η Παραδοσιακή Τέχνη της Πέτρας στα Λαγκάδια Αρκαδίας |2017
- Η υφαντική τέχνη και η διαφύλαξή της στα Αστερούσια Κρήτης |2018
- Το Πανηγύρι του Αγίου Συμεών (Άη Συμιού) στο Μεσολόγγι |2018
- Συνεργατισμός και Αλληλεγγύη: Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου |2018
- Η αμπελοοινική κληρονομιά της Σαντορίνης (Θήρας-Θηρασίας) |2018
- Η καλλιέργεια της μαύρης (κορινθιακής) σταφίδας |2018
- Τα άγρια βρώσιμα χόρτα της Κρήτης- Εθνοβοτανικές Πρακτικές |2018
- Ο Βλάχικος Γάμος στη Θήβα |2018
- Ο Τρανός Χορός στη Βλάστη Κοζάνης|2018
- Το τσακώνικο μνημόσυνο στη Βασκίνα| 2018
- Στειακός Πηδηχτός Χορός |2018
- Καρπάθικο Γλέντι | 2019
- Καρσάνικο Κέντημα (Καρυά Λευκάδας) | 2019
- Συριανό Λουκούμι – Λουκούμι Σύρου | 2019
- Ο πολιτισμός της ελιάς και του ελαιόλαδου | 2019
- Η λιθοξοϊκή τέχνη των Μεταξάδων Έβρου | 2019
- Το έθιμο του Αϊ-Γιώρη (Αγίου Γεωργίου) στη Νεστάνη Αρκαδίας | 2019
- Καλαθοπλεκτική στη Βωλάξ Τήνου | 2019
- Η υφαντική τέχνη για τη δημιουργία κιλιμιών στον όρθιο αργαλειό στο Γεράκι Λακωνίας | 2019
- H αγροδιατροφική παράδοση του χαρουπιού στην Κρήτη | 2019
- Καρναβάλι Σοχού | 2019
- Απολλωνιάτικες Καμουζέλες | 2019
- Σφυριχτή Γλώσσα του Χωριού Αντιά στην Κάρυστο Ευβοίας | 2019
- Τεμπελέκια (παραδοσιακά κάλαντα της Νέας Βύσσας) | 2019
- Γενίτσαροι και Μπούλες Νάουσας | 2020
- Λαϊκή Κιθάρα | 2020
- Παναγία Μεσοσπορίτισσα, Εορτή της Παναγίτσας στα «Αρχαία» | 2020
- Πρακτικές Διαχείρισης του Νερού στο Οροπέδιο Λασιθίου Κρήτης. Η τεχνογνωσία των αντλητικών ανεμόμυλων | 2020
- Φακές Εγκλουβής Λευκάδας | 2020
- Πορσάνικο Μαχαίρι Λευκάδας | 2020
- Αργκουτσιάρια (Καρναβάλια Κλεισούρας) | 2020
- Το Πανηγύρι της Αγίας Αγάθης στο Αιτωλικό | 2020
- Η τέχνη της παρασκευής του τυριού Μελίπαστο (Μελίχλωρο) στη Λήμνο | 2020
- Ψάρεμα με Σταφνοκάρι στο Αιτωλικό | 2020
- Η αγχιαλίτικη παράδοση καλλιέργειας του αμπελιού από την Αγχίαλο ανατολικής Ρωμυλίας στη Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας: ο Οινοποιητικός Αγροτικός Συνεταιρισμός ‘Η ΔΗΜΗΤΡΑ’» | 2020
- Κύκλες (παραδοσιακός κυκλικός χορός) |2020
- Η καλλιέργεια και επεξεργασία των Ανατολικών Καπνών στη Μακεδονία και τη Θράκη | 2020
- Η μεταφορά της εικόνας του Αγιώργη από τα Άνω στα Κάτω Δολιανά και αντίστροφα | 2020
- Κεραμική Κουρτζή | 2020
- Ολυμπίτικο Γλέντι (Κάρπαθος) | 2020
- Παραδοσιακή αλιεία Εθνικού Πάρκου λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού | 2021
- Αμπαλί, παραδοσιακό παιχνίδι της Λευκάδας | 2021
- Μάηδες της Μακρινίτσας Πηλίου | 2021
- Η βοσκική και ο κόσμος του βοσκού στον Ψηλορείτη | 2021
- Χορός Σέρρα | 2021
- Κεραμική παράδοση Σίφνου | 2021
- Πανηγύρια της Ικαρίας | 2021
- Οι φιλαρμονικές της Κέρκυρας | 2021
- Τηγανίτες τ’ Αγιού στην Κέρκυρα | 2021
- Μελεκούνι Ρόδου: Παρασκευή και κατανάλωση | 2021
- Η τέχνη της παραδοσιακής παρασκευής του τυριού Μανούρι Βλάστης | 2021
- Μάντρες της Λήμνου | 2021
- Ανδριώτικη Βεγγέρα | 2021
- Τα Σάγια στη Νέα Καρβάλη της Καβάλας | 2021
- Αράπηδες Μοναστηρακίου Δράμας | 2021
- Ο άυλος πολιτισμός των Ιστορικών Καφέ | 2021
- Καλήμερα στο Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας | 2021
- Τα Σίχνα στο Λιτόχωρο Πιερίας | 2021
- Η νύχτα των στοιχειών/ Το στοιχειό της Χάρμαινας στην Άμφισσα | 2021
- Η παραδοσιακή πρακτική άρδευσης με σηκωμένο αυλάκι στο Κυριακοχώρι Φθιώτιδας | 2021
- Το Γαϊτανάκι στην Ανάληψη του Δήμου Θέρμου Αιτωλοακαρνανίας | 2021
- Η Καλαντήρα στο Μανδράκι Νισύρου | 2021
- Τρίχορδο και τετράχορδο Μπουζούκι – Τζουράς – Μπαγλαμάς | 2021
- Χορευτικές παραδόσεις του ζεϊμπέκικου στην Ελλάδα | 2021
- Χορευτικές παραδόσεις της Νισύρου: χορός Καμάρες και χορός της Κούππας | 2021
- Λευκαδίτικη Λαδόπιτα | 2021
Εκπαιδευτικό Υλικό
Ένας από τους σημαντικότερους επιμέρους στόχους όσον αφορά τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς ως σημαντικού στοιχείου συλλογικής ταυτότητας και μνήμης είναι η ευαισθητοποίηση των νέων. Στην ενότητα αυτή φιλοξενείται εκπαιδευτικό υλικό (αρχεία PDF, υπερσύνδεσμοι, παραδείγματα καλών πρακτικών) που αναδεικνύει με τρόπο παιδαγωγικό διαφορετικές εκφάνσεις της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Πρόκειται για υλικό που έχει σχεδιαστεί τόσο από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς όσο και από πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς, όπως Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, μουσεία, πανεπιστημιακά ιδρύματα, επιστημονικούς οργανισμούς κ.ά., προκειμένου να διευκολύνει τους εκπαιδευτικούς να εντάξουν στο πρόγραμμα διδασκαλίας διάφορες δραστηριότητες που σχετίζονται με την άυλη πολιτιστική κληρονομιά.
Στο πλαίσιο αυτό, σε συνεργασία της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς με το Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας (Ethnofest), το 2016 ξεκίνησε για πρώτη φορά πιλοτική εκπαιδευτική δράση που περιλάμβανε προβολές επιλεγμένων εθνογραφικών ντοκιμαντέρ σε μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ακολούθησε η αξιολόγηση της πιλοτικής εφαρμογής και στη συνέχεια ο σχεδιασμός και η δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού με θέμα την αξιοποίηση του εθνογραφικού ντοκιμαντέρ στην εκπαιδευτική διαδικασία
Athens Summer School in Visual Ethnographic Practices 1 – 21 Ιουλίου 2022
Το Ethnofest – Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ (UvA) οργανώνουν το εντατικό θερινό σχολείο, “Athens Summer School in Visual Ethnographic Practices”.
Το θερινό σχολείο επιστρέφει αυτό το καλοκαίρι με νέα δομή, ύστερα από πέντε χρόνια επιτυχημένης συνεργασίας με το Ολλανδινό Ινστιτούτο Αθηνών από το 2015 έως το 2019, και ύστερα από ένα δίχρονο κενό λόγω της πανδημίας του Covid. Ανυπομονούμε να σας καλωσορίσουμε ξανά στην Αθήνα από την 1η έως τις 21 Ιουλίου!
Το πρόγραμμα διεξάγεται εξ’ ολοκλήρου στα αγγλικά και απευθύνεται σε προπτυχιακές-ούς φοιτήτριες και φοιτητές στο τελευταίο έτος των σπουδών τους, μεταπτυχιακές-ούς φοιτήτριες και φοιτητές ή σε όσες και όσους διανύουν το πρώτο έτος του διδακτορικού τους.
Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Κύπρου –
Εθνικός Κατάλογος Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Αφορά στην πλειάδα παραδόσεων και εθίμων που διατηρούνται ζωντανά σήμερα, μεταδίδονται από γενιά σε γενιά, και συνδέονται άμεσα με τον κύκλο ζωής και τις δραστηριότητες των Κυπρίων: από τα βήματα των κυπριακών αντικριστών χορών ως τα γεωμετρικά σχέδια των λευκαρίτικων κεντημάτων, από τη δεξιοτεχνία και ευαισθησία της ψαλτικής τέχνης ως τις πανάρχαιες τεχνικές της αγγειοπλαστικής και της καλαθοπλεκτικής, από τις παραδοσιακές πρακτικές διαχείρισης του μεσογειακού αγροτικού τοπίου ως την παρασκευή αλλά και την προσφορά γλυκών εδεσμάτων – σήματα κατατεθέν της κυπριακής φιλοξενίας.
Λευκαρίτικο κέντημα Lefkara laces (Lefkaritiko)
Τσιαττιστά Tsiattista poetic duelling
Μεσογειακή διατροφή Mediterranean diet
Δαντέλα πιπίλλα Pipilla needlepoint lace
Δαντέλες βενίς ή πιττωτές και αθηενίτικη ολόπλουμη δαντέλα Pittota or Venice needlepoint lace (reticella type) and Athienou lace
Η τέχνη της καλαθοπλεκτικής και ψαθοπλεκτικής στα Λιβάδια Basket and straw weaving in Livadia
Το καπουθκιώτικο ψαθί Reed-mat weaving from Kapouti
Η τέχνη της ξερολιθιάς Art of dry stone walling, knowledge and techniques
Αρκατένα κουλούρια Arkatena artisanal rusks
Το καρναβάλι της Λεμεσού Limassol (Lemesos) Carnival
Η πανήγυρη του Κατακλυσμού The Kataklysmos fair (celebrating Pentecost)
Θέατρο σκιών – Καραγκιόζης Shadow theatre – Karagiozis
Έθιμα παραδοσιακού κυπριακού γάμου Cyprus traditional wedding customs
Φυθκιώτικα κεντήματα του αργαλειού Fythkiotika loom embroideries
Δαντέλα φερβολιτές Fervolites lace
Παραδοσιακή αγγειοπλαστική κόκκινου πηλού στον Άγιο Δημήτριο Traditional red clay pottery in Agios Dimitrios
Παραδοσιακή αγγειοπλαστική κόκκινου πηλού στον Κόρνο Traditional red clay pottery in Kornos
Εφυαλωμένη κεραμική της Λαπήθου Glazed pottery of Lapithos
Η τέχνη της καλαθοπλεκτικής στη Μεσόγη The craft of basket-weaving in Mesogi
Η τέχνη της μαλακής καλαθοπλεκτικής στο Ακρωτήρι Λεμεσού The craft of soft basket-weaving in Akrotiri, Limassol (Lemesos)
Παραδοσιακή αγγειοπλαστική τέχνη του Φοινίου Traditional pottery from Foini
Λαπηθιώτικα μαχαίρια – τσιακκούθκια Lapithos knives – small pocket knives
Πασχαλινά παραδοσιακά παιχνίδια Traditional Easter games
Κυπριακοί παραδοσιακοί χοροί Cyprus traditional dances
Ψαλτική τέχνη (Βυζαντινή μουσική) Byzantine chant
Το πανηγύρι του Αγίου Φωκά στην Αθηένου Saint Fokas Religious Fair in Athienou
Η παράδοση της αρτοποιίας στην Αθηένου Bread-making tradition in Athienou
Κοιλανιώτικα γλυτζιστά Glydjista sweets from Koilani
Ζυμωτός ππαλουζές Sourdough palouzes (grape must pudding)
Πολτός σταφυλιού Grape mash
Ενημερωτικό Υλικό