Η Μελίνα Μερκούρη πολιτικός, και βραβευμένη ηθοποιός άφησε εποχή και δημιούργησε ιστορία…
Η Μελίνα γεννήθηκε το 1920 στην Αθήνα και πέθανε το 1994 στη Νέα Υόρκη. Πρόκειται για μία πολύπλευρη και πολυτάλαντη προσωπικότητα, για έναν άνθρωπο που δεν έκανε ποτέ πίσω.
Προερχόταν από καλή και εύπορη οικογένεια. Ο παππούς της Σπύρος Μερκούρης, στον οποίο και είχε ιδιαίτερη αδυναμία ήταν δήμαρχος της Αθήνας για 20 χρόνια, ενώ και ο πατέρας της Σταμάτης, είχε διατελέσει Υπουργός Εργασίας. Η επαφή της με την πολιτική και την έννοια της δημοκρατίας υπήρχε από μικρή ηλικία, κάτι που διαμόρφωσε τελικά και ένα μέρος της πορείας της στο μέλλον. Μεγάλη της αγάπη από πολύ μικρή ηλικία ήταν η ηθοποιία, έτσι δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι αμέσως μετά το σχολείο πέρασε στη δραματική σχολή και από κει και πέρα η επιτυχία δεν άργησε να έρθει. Η πρώτη διάκριση ήρθε με την παράσταση «Λεωφορείον ο Πόθος» το 1949 στην οποία ήταν πρωταγωνίστρια, ενώ ακολούθησε και η κινηματογραφική της πορεία με το γνωστό «Στέλλα» το 1955.
Σταθμός στη ζωή της και στην καριέρα της αποτέλεσε η γνωριμία της με τον Ζιλ Ντασέν με αφορμή την ταινία «Στέλλα», στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών του 1955, στο οποίο και πήγε για να παραλάβει το βραβείο ερμηνείας Isa Miranda, για την ερμηνεία της!
Το υποκριτικό της ταλέντο την οδήγησε μέχρι και το Broadway με την ταινία “Illya Darling” όπου έπαιξε με συμπρωταγωνιστή το Νίκο Κούρκουλο, ενώ κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, το 1972 έπαιξε τη Λυσιστράτη.
Ο αγώνας που ξεκίνησε κατά της χούντας από το εξωτερικό όπου βρισκόταν κάνοντας δηλώσεις, δίνοντας συνεντεύξεις είχε σαν αποτέλεσμα να της αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια και να της κατασχεθεί η περιουσία. Αυτό βέβαια της στοίχισε, καθώς εκτός από τον πόνο της αποχής, δεν την άφησαν να παρευρεθεί στην κηδεία του πατέρα της το 1968, ενώ της έδωσαν μερικές ώρες για να αποχαιρετίσει τη μητέρα της το 1972.
Μόλις έπεσε η χούντα η Μελίνα επέστρεψε στην Ελλάδα όπου έβαλε υποψηφιότητα με το ΠΑΣΟΚ του οποίου και ήταν ιδρυτικό μέλος και διετέλεσε Υπουργός πολιτισμού από το 1981 μέχρι το 1989 και από το 1993 μέχρι το 1994. Ήταν η πιο μάχιμη υπουργός πολιτισμού, επέδειξε ιδιαίτερο ζήλο, καθώς πίστευε πραγματικά στον ελληνικό πολιτισμό.
Η εκστρατεία της για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα ξεκίνησε το 1982 στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO στο Μεξικό. Για τον σκοπό αυτό δημιουργήθηκε και το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη.
Θεωρούσε ότι ο πολιτισμός είναι η ψυχή μας και η τέχνη και η δημιουργικότητα είναι τα μόνα που μπορούν να δώσουν ζωή. Η Μελίνα εκτός από την εκστρατεία για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, ξεκίνησε τον θεσμό των δημοτικών περιφερειακών θεάτρων, που σκοπό είχαν τη διάδοση του θεάτρου και στην περιφέρεια καθώς και τον θεσμό των πολιτιστικών πρωτευουσών την Ευρώπης που επιβραβεύει την πολιτιστική ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Μελίνα Μερκούρη άφησε την τελευταία της πνοή το 1994 στο νοσοκομείο Memorial της Νέας Υόρκης από καρκίνο στον πνεύμονα. Η σορός της μεταφέρθηκε μετά από δύο μέρες στην Ελλάδα, και ήταν η πρώτη Ελληνίδα που τάφηκε με τιμές αρχηγού κράτους.
Το 1997 δημιουργήθηκε από την UNESCO το Βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» ως βραβείο πολιτιστικής προσφοράς. Το βραβείο Μελίνα Μερκούρη για ηθοποιούς δημιουργήθηκε το 2007.
Η Μελίνα ήταν ένας άνθρωπος με απίστευτη ενέργεια, πυγμή, ταλέντο και αγωνιστικότητα. Η κληρονομιά που μας άφησε είναι μεγάλη ενώ η ενέργειά της και η όρεξή της είναι ακόμα μαζί μας!
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
Οι εκδηλώσεις ξεκινούν με την παρουσίαση στο Μουσείο της Ακρόπολης των «Πρακτικών της Διεθνούς Ημερίδας για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα» (29/1) και την παράλληλη προβολή βίντεο για τη δράση της Μελίνας ευρύτερα, και ειδικότερα σε σχέση με την επιστροφή των Γλυπτών. Ακολουθεί μια σειρά από τιμητικές δράσεις, όπως η διοργάνωση στο Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ιδρυμα με θέμα «Η δική μας Μελίνα» (26/2), η έκθεση στο φουαγιέ της UNESCO στο Παρίσι που επικεντρώνεται στον αγώνα για τη διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα και στην αρχαιοκαπηλία (τέλος Μαρτίου) και ανήμερα τα γενέθλιά της, στις 18 Οκτωβρίου, μια γιορτή με τίτλο «Ο Πειραιάς γιορτάζει τη Μελίνα» στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Επίσης τον Ιούλιο προγραμματίζεται μεγάλη έκθεση στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, με φωτογραφίες, αφίσες, κοστούμια, το καμαρίνι της Μελίνας και την αλληλογραφία της με προσωπικότητες της εποχής της. Η έκθεση διοργανώνεται από το ΙΜΜ με τη φροντίδα της Μανουέλας Παυλίδου και του Γιώργου Πηλιχού, με επιμελητή τον Νίκο Καλτσά. Θα διαρκέσει έως τον Σεπτέμβριο.
Ειδικά για τη φετινή χρονιά ο Δημήτρης Λιγνάδης προανήγγειλε τη φιλοξενία από το Εθνικό Θέατρο (Rex) της επίσημης απονομής των θεατρικών βραβείων Μελίνα Μερκούρη σε μια εκδήλωση ενεργούς μνήμης «με στόχο την εκπαίδευση της νέας γενιάς», όπως είπε ο ίδιος.
Τέλος, σε συνεργασία με το ΥΠΠΟ, το ΙΜΜ διοργανώνει ημερίδα αφιερωμένη στο έργο της Μελίνας Μερκούρη ως υπουργού Πολιτισμού. Σε αυτό το πλαίσιο, η υπουργός αναφέρθηκε στον θεσμό των ΔΗΠΕΘΕ, στη σημασία τους, αλλά και στην ανάγκη ανανέωσής τους.